آیه:(1-5)
بسم الله الرحمن الرحیم
وَ النَّازِعَاتِ غَرْقاً
وَ النَّاشِطَاتِ نَشْطاً
وَ السَّابِحَاتِ سَبْحاً
فَالسَّابِقَاتِ سَبْقاً
فَالْمُدَبِّرَاتِ أَمْراً
ترجمه:
سوگند به فرشتگانى که جان (کافران) را به سختى مى گیرند.
سوگند به فرشتگانى که جان (مؤمنان) را به آسانى و نشاط مى گیرند.
سوگند به فرشتگانى که (در انجام فرمان الهى) به سرعت شناورند.
و (در انجام مأموریّت) بر یکدیگر سبقت گیرند.
و امور (بندگان) را تدبیر کنند.
نکته ها:
«نزع» به معناى جدا کردن با کندن و کشیدن است. «غرق» و «اغراق» به معناى شدت است. «نشط» به معناى گشودن گره است و نشاط یعنى آنکه عقده هاى روحى باز شوند. بر خلاف بعضى انسانها که نمازشان با کسالت و انفاقشان با کراهت است، فرشتگان الهى در انجام مأموریّتها با نشاط هستند. «ناشط» به کسى گویند که کارى را با رغبت انجام مى دهد. همچنین این کلمه، در مورد کسى که سطل آب را از چاه بیرون مى کشد، گفته مى شود، گویا فرشتگان جان مؤمنان را به آرامى بیرون مى کشند.
«نازعات» و «ناشطات» در واقع دو وصف براى طایفهاى از فرشتگان است و چون کلمه «طائفة» مؤنث است این صفات نیز مؤنث آمده است.
«سابحات» از «سبح» به معناى حرکت سریع در آب یا هواست. اشاره به اینکه فرشتگان در انجام مأموریّتهاى الهى سریع و چابک هستند.
به فرموده حضرت على (علیه السلام) ، فرشتگان با آرامى و رفاقت جان مؤمنین را مى گیرند. «یقبضون ارواح المومنین یسلّونها سلاً رفیقا»
سوگند خداوند به فرشتگان، هم نشانه اهمیّت و جایگاه فرشتگان در نظام هستى است و هم اهمیّت امرى که برایش سوگند یاد شده است.
ممکن است پنج صفتى که در این آیات آمده، براى پنج گروه فرشته باشد و ممکن است براى یک گروه باشد، به این معنا که به محض صدور فرمان از جا کنده و با نشاط پیگیرى و با سرعت حرکت مى کنند و از یکدیگر سبقت مى گیرند تا فرمان را مدبّرانه انجام دهند.
پیام ها:
1- هر کس دل بسته تر به مادیات باشد، دل کندنش از آن سخت تر خواهد بود. «والنازعات غرقا»
2- لحظه مرگ، آغاز پاداش و کیفر است. «غرقا، نشطا»
3- هر دسته از فرشتگان مأمور کارى مخصوص اند.«النازعات، الناشطات، السابحات»
4- نشاط داشتن در انجام مأموریّت یک ارزش است. «والناشطات نشطا»
5 - تمام هستى میدان کار فرشتگان است. «والسابحات سبحاً»
6- فرشتگان در انجام مأموریّت الهى بر یکدیگر سبقت مى گیرند. «فالسابقات»
7- فرشتگان، کار خود را به نحو احسن انجام مى دهند. «غرقا، نشطاً، سبحاً، سبقاً»
8 - با اینکه تدبیر هستى با خداست: «یدبّر الامر»(12) ولى خداوند به فرشتگان نیز اجازه تدبیر داده است. «فالمدبّرات امرا»
9- فرشتگان در اداره و تدبیر مهارت لازم را دارند. «فالمدبّرات امرا»
10- تدبیر و مدیریّت امور، نیازمند نشاط و سبقت و چابکى است. «الناشطات، السابحات، السابقات، المدبّرات»
11- نظام هستى تصادف نیست، بر اساس تدبیر است. «فالمدبّرات...»
12- تدبیر ارزشى است که به خاطر آن مى توان سوگند یاد کرد. «فالمدبّرات امراً»
(تفسیر نور)
